نقد فیلم‌های روز دوم جشنواره فیلم فجر 43 | سال 1403

نقد فیلم‌های روز دوم جشنواره فیلم فجر 43 | سال 1403

The Second Day of Fajr Film Festival
  • امتیاز مخاطبان امتیاز داده نشده

نقدهای کوتاه فیلم‌های روز دوم جشنواره فیلم فجر سال 1403

روز دوم جشنواره فیلم فجر

آنچه در متن پیش‌رو می‌خوانید...
Picture of عباس مدحجی
عباس مدحجی

خبرنگار و منتقد

بررسی و نقد فیلم ترک عمیق؛ روانی کند

مختصری دربارۀ حواشی فیلم:

«آرمان زرین‌کوب» که تهیه‌کنندگی آثار تلویزیونی همچون سه‌گانه‌های ستایش [از سال 1388 تا 1399]، مرگ تدریجی یک رؤیا و ماه و پلنگ را در کارنامه دارد، اولین تجربۀ سینمایی خود را به تهیه‌کنندگی «محسن چگینی» ساخت. درامی دو +۱ نفره با چهرۀ کلاسیک سینمای ایران، رضا بابک، در کنار گلچهره سجادیه. نام فیلم در ابتدا «والس سه‌نفره» بود؛ اما پس از تغییراتی در فرایند تولید به ترک عمیق تغییر نام داد.

فیلم ترک عمیق از معدود فیلم‌های جشنواره فیلم فجر است که پیش از این در جشنواره‌های خارجی حضور داشته و بر خلاف قوانین جشنواره فیلم فجر نخستین نمایش آن در جشنواره‌ای غیر از این فستیوال بوده است. این فیلم در جشنوارۀ فیلم آسیایی بارسلون و جشنواره فیلم داکا حضور داشت؛ بنابراین قرارگیری این فیلم در جمع فیلم‌های فجر خرق عادتی در ادوار جشنواره فیلم فجر محسوب می‌شود. ترک عمیق موفق شد جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم آسیایی بارسلون را از آن خود کند.

نقد کوتاه فیلم:

فیلم با قفل کردن درهای خانه و حال زار فخری و نزار محمود آغاز می‌شود. مردی که به‌علت وخامت بیماری از مرکز روانی اخراج می‌شود و اجباراً به خانه می‌آید. فضایی کاملاً مینیمالیست، خاکستری، ساده و حتی محقرانه که البته در خدمت فیلم است. فیلمساز تلاش کرده تا آرام کردن ریتم فیلم اجازۀ رسوب اتفاقات و شناخت شخصیت‌ها و البته حدس رمزوراز پشت این فضای سرد را به مخاطب بدهد؛ اما این کندی در اتمسفر تک‌لوکیشن با دو بازیگر در برخی قسمت‌های فیلم حوصله‌سربر است و حتی حمله‌های عصبی گاه‌وبی‌گاه مرد خانه و چاشنی موسیقی مرموز بعد از تکرار سوم و چهارم، قدرتش را برای هیجان مخاطب از دست می‌دهد.

کلوزآپ‌های جذاب با تغییرات میمیک صورت بازیگران، مخصوصاً رضا بابک از نکات قابل‌توجه فیلم است. بازی قابل‌توجه رضا بابک نشان داد که از اسد خمالوی آرایشگاه زیبا هنوز هم می‌توان بازی خوب گرفت؛ البته اگر به کارش دقت شود. آثار تک‌لوکیشن با بازیگران محدود از پرچالش‌ترین فیلم‌ها برای نگه داشتن بیننده هستند. در چنین فیلم‌هایی باید روایت و بازی‌ها چنان حساب شده باشند که جذابیت فیلم ریتم را حفظ کند؛ مخصوصاً که ترک عمیق اثری روان‌شناختی با نگاهی به گذشتۀ زوج سالخورده است که نگاهش را روی پبچیدگی روابط انسانی و نزول از عشق به نفرت متمرکز می‌کند. رازی که با ورود ناگهانی پلیس کم‌کم روشن می‌شود؛ اما با این‌همه مقدمه‌چینی، آماده‌سازی و پیرنگ‌سازی انتظار رازهایی تاریک‌تر و پایانی جذاب‌تر داشتیم. گرچه بخشی از پایان واقعاً ماورایی است.

نقد فیلم های جشنواره فیلم فجر را در سایت اهل سینما بخوانید. 

گالری عکس‌های عوامل و نشست خبری «فیلم ترک عمیق» در روز دوم جشنواره فیلم فجر 43

نقد انیمیشن سینمایی افسانه سپهر؛ هنوز جای کار دارد

با انیمیشن اکتیو، پرجنبش و پر از موسیقی مواجهیم. اگرچه جذابیت بصری برای مخاطب کودک لحاظ شده است؛ اما نباید فراموش کرد نسلی از مخاطبان این انیمیشن را می‌بینند که موانا، کوبو و دوتارش و پاندای کونگفوکار را در حافظۀ بصری خود دارند. تلاش برای حفظ اصالت ایرانیِ اثر با نمادسازی یوز ایرانی، نام‌های اصیل ایرانی و رگه‌هایی از داستان‌های ایرانی صورت گرفته است که کمابیش بد نیست. درهرحال آنطور که باید و شاید از پسِ ساخت نماد کاملی از یوز ایرانی برنیامده و پیش از آنکه یوز را نماد قدرت، شجاعت و سرعت معرفی کند، یوزِ سپهر گربه‌ای لوس و کُند است. دشمنانش هم بیش از آنکه بدجنس باشند، کودن و ابله‌اند. حتی در برخی موارد از هیولاهایی استفاده شده که در سینمای خارج بیشتر رواج دارند؛ مثلاً پاگنده و الاسکا.

با تمام دقتی که برای باورپذیر شدن حرکت‌های شخصیت‌ها شده، اما میمیک چهره‌ها، حالت چشمان و حرکت لب‌ها و دهان ـ مخصوصاً موقع دیالوگ‌گویی ـ سنخیتی با واقعیت ندارد و همین امر مهم از ارتباط مخاطب با اثر می‌کاهد. نقصی که انیمیشن‌های خارجی مدت‌هاست از آن عبور کرده‌اند و صرفاً به تصاویر رنگی و موسیقی شاد و شعرهای کودکانه بسنده نکرده‌اند. لهجه داشتن پدرو آنا، سخن گفتن یوز بدون حرکت دهان در اغلب سکانس‌ها، هیولاهای کلیشه‌ای  و … از دیگر عواملی است که همذات‌پنداری مخاطب را می‌کاهد.

اگرچه بینندۀ هدف گروه کودک است، اما روند قهرمان شدن و قابل‌اعتماد بودن سپهر خیلی تندتر صورت می‌گیرد و مخاطب کودک را برای کسب مهارت، تحمل سختی‌ها و تکیه بر خود و آموزه‌هایش مجاب نمی‌کند. سپهر برای تبدیل شدن به قهرمان بیش از اینکه بر نیروهای خودش تکیه کند می‌خواهد با سنگ کیمیا و لباس قهرمانی و نیروهای ماورایی قهرمان شود و همین می‌تواند ارتباط مخاطب را با دنیای واقعیت را قطع کند.

این انیمیشن که در زمان اکرانش به تماشاگران تیروکمان کودکانه با لوگوی خود را هدیه داد، دومین اثر بلند تیم مهواست که سال گذشته با پویانمایی «شمشیر و اندوه» در فجر چهل و دوم حضور داشته‌اند و امسال با «افسانه سپهر» در روز دوم جشنواره سفر قهرمانی سپهر و بابو را روایت می‌‌کنند. سرپرست جان‌بخشی صداهای این افسانه را سپهر ترابی برعهده داشته است و کاظم سیاحی، اکبر منانی، شایان شامبیاتی، سعید مقدم‌منش، اعظم دلبری، محمد لقمانیان، پارسا کجوری، هستی صلاح آن را همراهی کرده‌‌اند.

در نهایت با بدیع نبودن ماجرا و خرده‌پیرنگ‌ها و حتی شوخی‌ها و بازیگوشی بعید است کودکان تا پایان برای دیدن این انیمیشن تاب بیاورند.

شما می‌توانید نقد فیلم‌های روز چهارم جشنواره فیلم فجر در سایت اهل سینما را بخوانید. 

گالری عکس‌های عوامل و نشست خبری «انیمیشن افسانه سپهر» در روز دوم جشنواره فیلم فجر

نقد فیلم صنم؛ مستند عشایری

«صنم» به کارگردانی «شهره رحیم‌زاده» و تهیه‌کنندگی «مرتضی شایسته» به‌عنوان یکی از آثار خارج از مسابقه جشنواره روی پرده رفت. فیلمی که روایتش را در بستر عشایر، طبیعت و زندگی در دشت‌ها پیش می‌برد. فیلم با گیر افتادن در تلۀ استفاده از جذابیت‌های بصری طبیعت بیشتر به ژانر مستند نزدیک شده تا سینمایی. این فیلم بیشتر مناسب مدیوم تلویزیون است تا سینما. بازی نقش اول یک‌دست نیست و در سکانس‌های مختلف توی ذوق مخاطب می‌زند. حتی بازی‌های نابازیگران هم چندان دلچسب از آب درنیامده و برای مخاطب دقیق، فیلم رنگش را قبل از رسیدن به نیمه می‌بازد.

خرده‌روایت‌های راوی با زیرصداهای موسیقی بومی و غمگین شاید برای مخاطب بومی دلنشین و آشنا باشد، اما تکرار تصاویر رمه و دشت و کوچ با صداهای سازهای محلی بیشتر شبیه ادای دین فیلمساز به جغرافیای خاصی بوده است تا اثری جهان شمول. نماهای هلی‌شات و وایدشات دشت و دمن نه در خدمت فیلم و پیش‌رونده که برای دلخوشی فیلمساز ثبت شده است.

فیلمساز اما جسارت خوبی در پا گذاشتن به لوکیشن سخت طبیعت داشته و از این رو  تنۀ محکمی به آثاری زده که لوکیشنشان در چهار دیواری تکراری شهری محصور مانده است. برانگیختن حس طبیعت دوستی، گستردگی میهن و سادگی زندگی عشایری هم از نقاط مثبت فیلم است. فیلمساز همچنین روی تعهد به طبیعت و لزوم رعایت حق آن به‌عنوان مادر انسان تأکیدهای گل‌درشتی دارد که سادگی روایتش بیشتر از اینکه مخاطب را همراه کند، آن را به نقد موقعیت وامی‌دارد.

در نهایت فیلم «صنم» ادای دینی ضعیف و دلی است به طبیعت که بیشتر مخاطب عام و تلویزیونی را می‌طلبد تا مدیوم سینما.

هم‌اکنون می‌توانید نقد فیلم‌های روز سوم جشنواره فجر را در سایت اهل سینما بخوانید.

نقد فیلم آنتیک؛ کلیشۀ کم‌فروش

«آنتیک» به کارگردانی «هادی نائیجی» و تهیه‌کنندگی «محمود بابایی» است. آنتیک سومین فیلم بلند نائیجی در مقام کارگردان است که پیشتر هیهات، حق سکوت و آخرین ایست بازرسی را ساخته بود.

انقلاب شده و کاسبی اِبی و وَلی، آنتیک‌بازهای قبل انقلاب، کساد است؛ اما در باز ضریح پر از پول امامزاده مسیر زندگی‌شان را تغییر می‌دهد. فیلم دربارۀ دو دله‌دزد است که گذرشان به امامزاده می‌افتد و تصمیم می‌گیرند با تأسیس امامزاده‌ای قلابی پول‌وپله‌ای به جیب بزنند.

هادی نائیجی که تاکنون آثاری با درون‌مایۀ ارزشی را جلوی دوربین برده، در نخستین ساختۀ کمدی کارنامۀ خود دست روی سوژۀ جالبی مربوط به چند دهه قبل گذاشته است. گفته شده فیلم پروسۀ تولید سنگینی داشته است که شاید بخش مهم آن برای بازسازی دکوپاژ و صحنه‌های دهه شصت هزینه شده باشد. تجربۀ کمدی‌های اخیر با تم دهه شصتی نشان داده که به‌علت تحریک حس نوستالژیک و بازی با مایه‌های ممنوعه آن زمان مورد استقبال مخاطبان قرار می‌گیرد.

ترکیب تکراری بازیگران طنز این روزهای تلویزیون، پلتفرم‌ها و سینما مثل پژمان جمشیدی، بیژن بینفشه‌خواه، رضا نیکخواه و … فیلم را نجات نمی‌دهد و این فرمول در آنتیک جواب نداده است. شوخی‌های کلیشه‌ای، بداهه‌های کم ‌مک و بستر روایت نه‌چندان بکر همه‌وهمه باعث شده آنتیک نتواند از مخاطب چندان خنده بگیرد. به‌علاوه بازی‌های تکراری جمشیدی و بنفشه‌خواه هم جای هرگونه مانور طنزآلود را گرفته است و فیلم تدریجاً به ورطۀ کسالت و کلیشه می‌افتد.

فلیمساز در جاهای مختلف از نماهای غیرمعمول بهره گرفته و سعی کرده است با قاب‌بندی‌های خوب به جذابیت بصری اثر بیفزاید. امری که باز هم نتوانست آنتیک را نجات دهد. فیلم اما ریتم تند و خوبی دارد، تا پایان آن را حفظ می‌کند و برای مخاطب کم‌حوصله نسخۀ شفابخشی است. ساخت آثار متعدد کمدی که روی بازی بازیگران بیشتر از قصه و روایت حساب باز می‌کنند باعث استفاده از هنرور می‌شود و برای مخاطب در آثار بعدی تکراری و غیرجذاب خواهد شد؛ اتفاقی که در فیلم آنتیک مشهود است.

گالری عکس‌های عوامل و نشست خبری «فیلم آنتیک» در روز دوم جشنواره فیلم فجر

نظری داری؟ بنویس برامون
در اهل سینما بخوانید...
Making the Fifth Season of the True Detective
اخبار سینما
ساخت فصل پنجم سریال کارآگاه حقیقی؛ این‌‌بار در نیویورک

فصل پنجم سریال کارآگاه حقیقی برای پخش از شبکۀ HBO در حال آماده‌سازی است و این داستان این‌بار به شهر نیویورک می‌رود. جزئیات بیشتر دربارۀ فصل جدید سریال True Detective را در سایت اهل سینما بخوانید.

خواندن این متن
The fifth Season of The Stranger Things
اخبار سینما
همه‌چیز دربارۀ فصل پنجم سریال Stranger Things (فصل پایانی)

 اگر از علاقه‌مندان به سریال چیزهای عجیب بودید به گوش باشید. اطلاعات جدید دربارۀ تاریخ پخش، بازیگران و داستان فصل پنجم سریال Stranger Things را در بخش اخبار سینما سایت اهل سینما بخوانید.

خواندن این متن
Winners of Fajr Film Festival
اخبار سینما
اسامی نامزدها و برندگان جشنواره فیلم فجر 1403

چهل و سومین جشنواره فیلم فجر سال 1403 با معرفی بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگران زن و مرد مکمل و اصلی و … به پایان رسید. چه فیلم‌هایی برندۀ سیمرغ شدند؟ لیست نامزدها و برندگان را در اهل سینما بخوانید.

خواندن این متن
به نقد فیلم‌های روز دوم جشنواره فیلم فجر 43 | سال 1403 امتیاز دهید.
1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars6 Stars7 Stars8 Stars9 Stars10 StarsLoading...